صنايع دستی تبريز

از صنایع دستی تبریز می توان به سفال‌گری ، سوزن‌دوزی ، قالی‌بافی ، قلمزنی روی مس ، کفش‌دوزی ، کنده‌ کاری ، گلدوزی ، گلیم‌بافی ، معرق‌کاری ، منبت‌کاری ، نقاشی روی سرامیک ، نقره ‌کاری و نگارگری را نام برد .

سفالگری ( خاك سفيد )

سفالگري با خاك سفيد بومي منطقه با پيشينه سفالگري در زنوز پيوند تنگاتنگي دارد . چرا كه حدود شصت سال پيش استاد عباس و مرحوم استاد احمد قابچي از زنوز به تبريز آمده و با تأسيس كارگاه سفالگري در محله درب سرخاب تبريز اين روش توليد را آغاز و تا به امروز پي گرفتند . در اين شيوه كليه مراحل ساخت سفال به شيوه كاملاً سنتي انجام ميشود و عمدتاً شامل ظروف كاربردي همچون بشقاب ، كاسه ، فنجان ، نعلبكي ، پارچ آب ، قوري ، قندان و …. ميشود .
برخي از اين آثار به كشورهاي اروپايي نيز صادر ميشود .

سوزن دوزی

سوزن دوزي در بخش ممقان در 50 كيلومتري غرب تبريز از ديرباز رواج داشته است . در سال هاي اخير با توجه به درآمد اندكي كه از اين صنعت عايد هنرمند سوزن دوز مي شد ، به تدريج علاقه به اين هنر كاهش يافت ؛ ولي با تلاش سازمان صنايع دستي ، صنعت سوزن دوزي دوباره رونق يافته است . به جاي ماده اوليه سوزن دوزي كه در گذشته ابريشم طبيعي بود ، امروزه از ابريشم مصنوعي استفاده مي شود.

قالي بافی

در قرن سوم هجري ، آذربايجان از بزرگترين مراكز بافت قالي و زيلو بود . در دوره سلجوقيان و ايلخانيان هنر قالي بافي در آذربايجان رواج كامل داشت. قالي بافي در دوره تيموريان و سپس در دوره صفويه سير تكاملي خود را طي نمود و نقوش جديدي چون سجاده اي ، گل و بوته ، ترنج و لچك ، حيوانات ، خصوصاً نقش گل شاه عباسي متداول گرديد و تنوع رنگ ها و استفاده از ابريشم ، ظرافت و زيبايي و كيفيت قالي ها را تا حد قالي پرده نما ، بالا برد . نمونه هاي چنين فرش هايي هم اكنون در بسياري از موزه هاي دنيا در معرض نمايش قرار دارد .

امروز هم آذربايجان يكي از مراكز مهم توليد انواع قالي در ايران است و بافتن انواع قالي در بيشتر شهرها و روستاهاي آذربايجان رواج كامل دارد و قاليبافي از بخش های مهم صنايع دستی تبريز محسوب مي شود .

قلمزني روي مس

قلمزنی تزیین و کندن نقوش بر روی اشیای فلزی به ویژه مس ، طلا، نقره ، برنج و یا به عبارت دیگر ایجاد خطوط و نقوش به وسیله قلم با ضربه چکش و بر روی اجسام فلزی است.

كفش دوزی

کفش‌های قدیمی تبریز در انواع گیوه ، نعلین ، اروسی ، سگکی ، صندل ، قُندره و دهان‌دولچه‌ای ساخته می‌شد.

كنده كاری

كنده كاری را معمولاً بر روی چوب انجام می دهند و چوب را به شكل های مختلف در می آورند .

گلیم بافی

گِلیم یکی از انواع صنایع دستی زیراندازی و پوششی است که از ابریشم ، موی بز، پشم گوسفند و یا دیگر چهارپایان اهلی بافته می‌شود.

معرق كاری یا موزاییک سازی

در ایران از سده ۶ هجری و دوره سلجوقیان با ساخت کاشی معرق پیشرفت کرد و در سده هشتم کامل‌تر و ظریف‌تر شد . شهرهای اصلی معرق سازی در این دوره اصفهان ، یزد ، کاشان ، هرات ، سمرقند و آران و بیدگل بودند. در بین النهرین و مصر باستان نوعی موزائیک در اندازه‌های کوچک و برای مصارف تزئینی و زینتی ساخته می‌شد ولی رومیان آن را چون یک قالب هنری همپایه‏ی دیوارنگاری به کار می‌بردند . صنعت موزاییک سازی توسط هنرمندان صدر مسیحیت ادامه یافت و در اوایل قرون وسطی به خصوص در قلمرو امپراتوران بیزانسی به اوج رسید.

منبت كاری

منبت یکی از هنرها و صنايع دستی تبريز است . در این هنر نقش‌ها به صورت نقش برجسته روی زمینه کار قرار می‌گیرند .

نگارگری

نقاشی یا نگارگری به اثری که رنگ بر روی سطحی مانند کاغذ بوم یا دیوار به جا می‌گذارد ، می‌گویند.